පර්පෙචුවල් ලාභ (හත්වන කොටස)

පර්පෙචුවල් ලාභ (පළමු කොටස)

පර්පෙචුවල් ලාභ (දෙවන කොටස) 

පර්පෙචුවල් ලාභ (තෙවන කොටස)

පර්පෙචුවල් ලාභ (සිවුවන කොටස)

පර්පෙචුවල් ලාභ (පස්වන කොටස)

පර්පෙචුවල් ලාභ (හයවන කොටස)

 

මහ බැංකු බැඳුම්කර සිද්ධිය අදාළව මේ වන විට අළුත් කරුණු එළිවෙමින් පවතින අතර, පර්පෙචුවල් ලාභ පිළිබඳව වඩා පරිපූර්ණ අළුත් ප්‍රවාදයක් ඉදිරිපත් වී තිබේ.

සියළු පාර්ශ්වයන්ට සම අවස්ථා ඇති පසුබිමකදී, කිසියම් සමාගමක් හෝ පුද්ගලයින් විසින් ව්‍යාපාරික කටයුත්තකින් ලාභ ලබා ගැනීම වරදක් නොවන අතර එයින් අදහස් වන්නේ එම ලාභ වලට අනුරූපව වෙනත් පාර්ශ්වයක් විසින් පාඩු ලබා ඇති බව නොවේ. තරඟකාරී තත්ත්වයකදී සියළු පාර්ශ්වයන් තමන්ගේ ලාභ හැකිතාක් වැඩි කර ගැනීමට කටයුතු කරන නිසා තමන්ගේ ආයෝජනයට, ගෙන ඇති අවදානමට හෝ සුවිශේෂී දක්ෂතාවයකට සරිලන ලාභ මිස ඊට වඩා වැඩි ලාභ ලබා ගැනීම කිසිවෙකුට පහසුවෙන් කළ නොහැකි දෙයකි.

ඉහත තත්ත්වය ඒ අයුරින්ම පවතින්නේ සියළු පාර්ශ්වයන් සිය ලාභ හැකිතාක් වැඩි කර ගැනීමට කටයුතු කරන්නේනම් පමණි. පෞද්ගලික සමාගමක හිමිකරුවන්ට එසේ නොකරන්නට හේතුවක් නැතත්, රජයට සම්බන්ධ ආයතනයක කටයුතු මේ අයුරින්ම සිදු නොවන්නට ඉඩ තිබේ. ඒ, එවැනි ආයතනයක ලාභ වැඩි කිරීමේ තීරණගන්නා පුද්ගලයින්ට එමඟින් සෘජු වාසියක් නොසැලසෙන බැවිනි.

අළුත් ප්‍රවාදය අනුව පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගම ඉහළ ලාභ ලබා ඇත්තේ මහ බැංකුව විසින් පාලනය කෙරෙන සේවක අර්ථසාධක අරමුදලේ වියදමිනි. ඒ නිසා පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගමේ බිලියන ගණනක ලාභ වලට අනුරූපව සේවක අර්ථසාධක අරමුදලට එවැනිම පාඩුවක් සිදුවී තිබේ. එමෙන්ම, මේ 'මගඩියට' පාර්ශ්ව ගණනාවක් සම්බන්ධය.

ප්‍රවාදය අනුව හිටපු මහබැංකු අධිපතිවරයාගේ උදවුවෙන් පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගම විසින් රුපියල් 90 බැගින් බැඳුම්කර මිලදී ගෙන ඇති අතර ඉතා කෙටි කලක් තුළ එම බැඳුම්කර සේවක අර්ථසාධක අරමුදලට රුපියල් 120 බැගින් විකුණා තිබේ. මේ ගණුදෙනුව කිරීම සඳහා ලංකා බැංකුව විසින් ණය පහසුකම් සපයා ඇත. එමෙන්ම, සේවක අර්ථසාධක අරමුදලට සිය බැඳුම්කර සියල්ල සෘජුවම විකිණීම සැක උපදවන බැවින් එය කර ඇත්තේ වෙනත් ආයතන දෙකක් අතරමැදියන් ලෙස යොදාගනිමිනි.

මේ අළුත් ප්‍රවාදය පැරණි ප්‍රවාදයට වඩා තර්කානුකූල ප්‍රවාදයකි. පැරණි ප්‍රවාදය අනුව, පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගම ඉහළ ලාභ ලබා ඇත්තේ හිටපු මහබැංකු අධිපතිවරයාගේ උදවුවෙන් අඩු මිලකට, එනම් ඉහළ පොලී අනුපාතිකයකට, දිගුකාලීනව බැඳුම්කර වල ආයෝජනය කිරීම මඟිනි. මේ පළමු ප්‍රවාදය අනුව, පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගම ඉහළ ලාභ ලබා ඇත්තේ රජයට  පාඩු කරවමිනි. කෝප් වාර්තාවේ මෙන්ම විගණකාධිපති වාර්තාවේද විශ්ලේෂණ වල මූලික පදනම වූයේ මෙයයි.

පැරණි ප්‍රවාදය නිවැරදි නොවන බව මා විසින් පෙන්වා දී අවසන්ය. රජය වැඩියෙන් ණය ගන්නවානම්, වැඩි පොලී අනුපාතිකයක්ද ගෙවන්නට සිදුවන බවත්, පොලී ආදායම් මඟින් පමණක් මෙවැනි විශාල ලාභයක් ලැබිය නොහැකි බවත් මගේ පෙර ලිපි වලින් පැහැදිලි කෙරිණි.

පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගම වැනි සමාගමකට ඔවුන් විසින් වාර්තා කර ඇති මට්ටමේ ඉහළ ලාභ ලැබීමේ හැකියාවක් ඇත්තේ අඩු මිලට ගන්නා බැඳුම්කර කෙටිකලක් තුළ වැඩි මිලට විකිණීම නැවත නැවතත් කිරීමෙනි. අනිසි උදවු නොලබමින්, මෙය කළ හැකි ආකාර දෙකකි.

පළමු ක්‍රමය, ප්‍රාථමික වෙන්දේසියේ ලන්සු තැබීමේදී අනෙක් තරඟකරුවන්ට සාපේක්ෂව උපාය මාර්ගිකව හැසිරීමට වැඩි කුසලතාවක් තිබීමයි. මේ මඟින් අඩු මිලට බැඳුම්කර හිමි කරගෙන ප්‍රාථමික වෙන්දේසියෙන් අනතුරුව වහාම වැඩි මිලකට විකිණීමේ හැකියාවක් තරඟකරුවෙකුට තිබේ.

දෙවන ක්‍රමය වන්නේ වෙළඳපොළ පොලී අනුපාතිකයන්ගේ කෙටිකාලීන උච්ඡාවචනයන් පසු හඹමින් පොලී අනුපාතික තාවකාලිකව ඉහළ ගොස් පහත වැටෙන්නට ආසන්න වෙද්දී ක්ෂණිකව බැඳුම්කර මිලදී ගෙන,  පොලී අනුපාතික පහත වැටී නැවත ඉහළ යන්නට ආසන්න අවස්ථා වලදී අතේ ඇති මේ බැඳුම්කර ක්‍ෂණිකව විකිණීමයි. මේ සඳහා පොලී අනුපාතික වල ඉදිරි කාලයේ හැසිරීම නිවැරදිව පුරෝකථනය කිරීමේ දක්ෂතාවයක් තිබිය යුතු අතර එය පහසු කටයුත්තක් නොවේ.

පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගම විසින් ඉතා සාර්ථක ලෙස මේ ක්‍රම දෙකම අනුගමනය කර තිබේ. ඔවුන්ගේ සාර්ථකත්වයේ රහස පිටුපස ඔවුන් ලද කිසියම් අයුතු වාසියක් තිබේද යන්න ඉදිරි විමර්ශන වලදී හෙළිවන්නට ඉඩ ඇති බැවින් මා මේ ලෙහෙමින් පවතින මල්ල ඔබන්නට යන්නේ නැත. දැනට මා විසින් සිදුකර ඇති විශ්ලේෂණ සියල්ල සිදුකර ඇත්තේ මාධ්‍ය හරහා ප්‍රසිද්ධ වී ඇති පිළිගත හැකි තොරතුරු මත පදනම්ව මිස හිතළු මත නොවේ. එය ඉදිරියේදීද එසේම සිදුවනු ඇති අතර අළුතින් එකතු වනු ඇතැයි සිතිය හැකි තොරතුරු මගේ විශ්ලේෂණ සඳහා යොදා ගැනෙනු ඇත.

දෙවන ප්‍රවාදය අනුව පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගම විසින් රුපියල් 90 බැගින් (වඩා නිවැරදිව රුපියල් 90.17 බැගින්) මිලදී ගෙන ඇත්තේ  රුපියල් මිලියන 3000ක බැඳුම්කර ප්‍රමාණයකි. මේ බැඳුම්කර එම සමාගම වෙනුවෙන් මිලදී ගෙන ඇත්තේ ලංකා බැංකුව විසින් නිසා ලංකා බැංකුව විසින් පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගමට නැවත විකුණන්නට ඇත්තේ ඊට වඩා තරමක් හෝ වැඩි මිලකට බව සිතිය හැකිය. පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගම විසින් වෙන්දේසියෙන් සෘජුවම මිලදී ගෙන ඇති රුපියල් මිලියන 2000ක බැඳුම්කර ප්‍රමාණය මිල දී ගෙන ඇත්තේ රුපියල් 91.99-97.88 අතර වඩා ඉහළ මිලකටය. මෙයට අමතරව, ප්‍රාථමික වෙන්දේසියෙන් ගැනුම්කරුවෙකු විසින් බැඳුම්කර මිල දී ගන්නා අවස්ථාවේදී 10%ක රඳවා ගැනීමේ බද්දක්ද ගෙවිය යුතු බව මගේ අදහසයි.

දෙවන ප්‍රවාදය අනුව පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගම විසින් කෙටි කලක් තුළ සෘජුව හා වක්‍රව සේවක අර්ථසාධක අරමුදල වෙත රුපියල් 120 බැගින් මේ බැඳුම්කර විකුණුවේද යන්න මා දන්නේ නැත. එවැන්නක් සොයා ගත හැකි විශ්වාස කටයුතු මූලාශ්‍රයක් මා සතුව නැත. එය එසේ සිදුවී ඇත්නම් එහිදී කිසියම් අක්‍රමිකතාවක් සිදුවී ඇත්ද යන්නත්, සේවක අර්ථසාධක අරමුදලට හා/හෝ රජයට එමඟින් අවාසියක් සිදුවී ඇත්ද යන්නත් අදාළ පාර්ශ්වයන් විසින් සොයා බැලිය යුතුය.

කෙසේ වුවත්, එක් කරුණක්නම් පැහැදිලිය. ඉහත ආකාරයේ සිදුවීමක් සිදුවී තිබුණත් ඒ හරහා පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගමට ලබා ගත හැකි උපරිම ලාභය එම සමාගම විසින් වාර්තාකර ඇති ලාභයට වඩා බෙහෙවින්ම අඩුය. රුපියල් 90 බැගින් මිලදී ගෙන 120 බැගින් විකිණුවේනම් රුපියල් බිලියන 5ක බැඳුම්කර වලින් ලබාගත හැක්කේ රුපියල් බිලියන 1.5ක ලාභයකි. අප දන්නා පරිදි පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගමේ ලාභය එමෙන් හත් අට ගුණයකටත් වඩා වැඩිය. එමෙන්ම, 2015 වෙන්දේසියේදී පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගම බැඳුම්කර මිලදී ගත්තේ රුපියල් 90ට වඩා තරමක් හෝ වැඩි මිලකට බවත්, එයින් ලංකා බැංකුවට හා ප්‍රවාදය අනුව මේ 'මගඩියට' හවුල් වූ අනෙකුත් ආයතන වලටද යම් ලාභයක් වෙන කළ යුතු බවත්, රඳවා ගැනීමේ බදු මුදල් ගෙවිය යුතු බවත් අපි දනිමු.

අදාළ වෙන්දේසිය පැවැත්වෙන අවස්ථාවේදී මහ බැංකු අධිපතිවරයා විසින් රාජ්‍ය ණය දෙපාර්තමේන්තුවේ නිලධාරීන්ට බලපෑමක් කළ බව පෙනෙන්නට තිබේ. වෙන්දේසි කාමරයට මහ බැංකු අධිපතිවරයා පැමිණීම සාමාන්‍ය දෙයක් නොවේ. මෙහිදී, ආයතන ප්‍රධානියාගේ බලතල ඉක්මවමින් ඔහු කටයුතු කර ඇත්ද යන්න අදාළ විමර්ශන කරන පුද්ගලයින්ට භාර කටයුත්තකි. 

එවැනි විමර්ශනයක ප්‍රතිඵල කවරක් වුවත්, පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගම විසින් ලබා ඇති සමස්ත ලාභය 2015 පෙබරවාරි 27 දින සිදුවූ අකටයුත්තකට බැර කළ නොහැකිය. එසේනම් මේ දෙවන ප්‍රවාදයෙන් විස්තර කෙරෙන "මගඩිය" අර්ජුන් මහේන්ද්‍රන්ගේ කාලයට පෙරත්, ඔහුගේ කාලය තුළත්, ඉන් පසුවත් දිගින් දිගටම සිදුවුණා වන්නට පුළුවන.

මහ බැංකුව විසින් පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගම ප්‍රාථමික ගණුදෙණුකාර සමාගමක් ලෙස පත් කරන්නේ 2013 සැප්තැම්බර් 30 වන දිනයි. එවකට මහ බැංකුවේ අධිපතිවරයා ලෙස කටයුතු කළේ අජිත් නිවාඩ් කබ්රාල්ය. පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගමේ පූර්ණ අයිතිය ඇත්තේ පර්පෙචුවල් කැපිටල් හෝල්ඩින්ග්ස් සමාගමටය. අජිත් නිවාඩ් කබ්රාල්ගේ සොහොයුරිය වන සිරෝමි වික්‍රමසිංහ, 2013 දෙසැම්බර් 23 දින පර්පෙචුවල් කැපිටල් හෝල්ඩින්ග්ස් සමාගමේ අධ්‍යක්ෂවරියක් බවට පත් වේ. 2014 පෙබරවාරි 05 දින පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගම සිය රාජ්‍ය සුරැකුම්පත් ගණුදෙනු අරඹයි.

ආණ්ඩුමාරුව සිදුවී, 2015 ජනවාරි 09 දින ඉල්ලා අස්වන තුරු අජිත් නිවාඩ් කබ්රාල් මහ බැංකු අධිපති ධුරයේ කටයුතු කරන අතර, සිරෝමි වික්‍රමසිංහ 2015 මාර්තු 9 දක්වා පර්පෙචුවල් කැපිටල් හෝල්ඩින්ග්ස් සමාගමේ අධ්‍යක්ෂවරියක ලෙස කටයුතු කරයි. 2015 ජනවාරි 26 දින අර්ජුන් මහේන්ද්‍රන් මහ බැංකු අධිපති ලෙස පත් කෙරෙන අතර 'බෑණාට සැලකීම' ගැන කවුරුත් දන්නා සිදුවීම වෙන්නේ ඉන් මසකට පසුවය. 2016 ජූනි 30 දක්වා අර්ජුන් මහේන්ද්‍රන් මහ බැංකු අධිපති ලෙස කටයුතු කරයි.

පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගම අධික ලාභ ලබන්නේ අර්ජුන් මහේන්ද්‍රන් මහ බැංකු අධිපති ලෙස පත් වූ දින සිට නොවේ. 2014 මාර්තු අවසානය වන විට මවු සමාගම වූ පර්පෙචුවල් කැපිටල් හෝල්ඩින්ග්ස් සමාගම විසින් යෙදවූ රුපියල් මිලියන 310.3ක ප්‍රාග්ධනයකට පමණක් හිම්කම් කියූ එම සමාගම පළමු වසර තුළ ලබන ලාභය මිලියන 959.5කි. මෙය 309.2%ක ප්‍රතිලාභ අනුපාතිකයකි.

මුල් වසරේ ලාභයෙන් වැඩි කොටසක් සමාගමේ ප්‍රාග්ධනයට එකතු කෙරෙන නිසා පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගම දෙවන වසර අරඹන්නේ රුපියල් මිලියන 1,065.9ක ප්‍රාග්ධනයක් සමඟිනි. එම වසරේ ඔවුන් ලබන ලාභය රුපියල් මිලියන 5,124.3කි. ප්‍රතිලාභ අනුපාතිකය 480.7%කි.

දෙවන වසරේ අවසානය වෙද්දී පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගමේ ප්‍රාග්ධනය රුපියල් මිලියන 6,164.6 දක්වා ඉහළ යයි. මේ ප්‍රාග්ධනය යොදවමින් ඔවුහු ඊළඟ මාස හය තුළ තවත් රුපියල් මිලියන 6,815.3ක ලාභ උපයා තිබේ. එය සමසකට 108.8%ක හෙවත් වසරකට 229.4%ක ප්‍රතිලාභ අනුපාතිකයකි.

අර්ජුන් මහේන්ද්‍රන් මහ බැංකු අධිපති ලෙස කටයුතු කළ කාලයේ, විශේෂයෙන්ම 2015 පෙබරවාරි 27 දින පැවති වෙන්දේසියේදී  පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගමට අනිසි වාසියක් සැලසුණු බව බොහෝ දෙනෙකු විශ්වාස කරති. මේ පිළිබඳ විමර්ශන තවමත් පැවැත්වේ. මේ හා අදාළව ශාක්ෂි දී ඇති ඇතැම් සාක්ෂිකාරියන්ගේ ප්‍රකාශ වල අවංකත්වය ගැන රටේ ජනාධිපතිවරයා විසින් ප්‍රසිද්ධියේ සහතික දීමට ඉදිරිපත් වීමෙන් පෙනෙන්නේ ඔහු මේ සිද්ධිය වී ඇති ආකාරය පිළිබඳව පූර්ව නිගමනයක සිටින බවයි. මෙය යහපත් තත්ත්වයක් නොවේ.

හිටපු අධිපතිවරයාගේ ධුර කාලය තුළ පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගමට අනිසි වාසියක් ලැබී ඇති බවට මතුවන තර්කය බැහැර කළ නොහැකි වුවත්, පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගමේ ඉහළ ලාභ වලට එකම හේතුව එවැනි අනිසි වාසියක් විය නොහැකිය. අර්ජුන් මහේන්ද්‍රන්ට පෙර අධිපති ධුරය දැරූ අජිත් නිවාඩ් කබ්රාල්ගේ සොහොයුරිය පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගමේ පූර්ණ අයිතිය ඇති මවු සමාගමේ අධ්‍යක්ෂවරියකව සිටියද, අදාළ කාලය තුළ එම සමාගමට මහ බැංකුවෙන් කිසිදු අනිසි වාසියක් සැලසුණු බව වාර්තා වී නැත. ඒ කාලය තුළද පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගමේ ප්‍රතිලාභ අනුපාතිකය 309.2% තරම් ඉහළ මට්ටමක පැවතුණේය. එමෙන්ම, අර්ජුන් මහේන්ද්‍රන් අධිපතිධුරයෙන් ඉවත් වීමෙන් පසුවද එම සමාගම 229.4% තරමේ ඉහළ ප්‍රතිලාභ අනුපාතික වාර්තා කරයි.

ඇතැම් විට පර්පෙචුවල් සමාගමේ ලාභ අනිසි ලාභ බව කිසියම් කොමිසමිකින් තීරණය කරනු ලැබ එයින් කොටසක් රජයට පවරා ගැනීම වැනි දෙයක් ඉදිරි කාලයේදී සිදුවන්නට බැරිකමක් නැත. ලංකාවේ කොමිෂන් වාර්තා වලින් කොමිෂන් පත් කරන්නන්ගේ පූර්ව නිගමන පිළිබිඹු වන්නට ඉඩකඩක් නැත්තේ නැත. එය එසේ සිදුවුවත් නොවූවත්, පර්පෙචුවල් ට්‍රෙෂරිස් සමාගම විසින් හෝ වෙනත් එවැනි සමාගමක් විසින් බැඳුම්කර වෙළඳාමෙන් ඉදිරියේද මෙවැනි විශාල ලාභ ලැබීමට ඇති ඉඩකඩ තවමත් වැසී නැත.