මේ මොහොත වෙද්දී ලංකාවේ තෙල් මිල ආණ්ඩුවේ පාර්ශ්ව දෙක අතර විචලනය වෙමින් පවතී. තෙල් සඳහා වන ඉල්ලුම හා සැපයුම සමතුලනය වීම මත නොව, ආණ්ඩුවේ පාර්ශ්ව දෙක අතර බල අරගලය සමතුලනය වන ආකාරය අනුව තවත් බොහෝ දේ මෙන්ම තෙල් මිලද තීරණය වනු ඇත.
ලංකාවේ ඉන්ධන බෙදා හැරීම තෙල් සංස්ථාව හා ලංකා අයිඕසී සමාගම අතර ද්වි-අධිකාරියක්ව පැවතුණත්, අයිඕසී සමාගමට තෙල් සංස්ථාව සමඟ මිල තරඟයකට යාමේ හැකියාවක් නැති නිසා මේ වෙළඳපොළ තවමත් රාජ්‍ය ඒකාධිකාරයෙන් මිදී නොමැති බව කීම බොරුවක් නොවේ.
මේ ආයතන දෙක අතරින් තෙල් සංස්ථාව වසර ගණනක සිට දිගින් දිගටම පාඩු ලබයි. එහෙත්, ලංකා අයිඕසී සමාගම දිගින් දිගටම ලාබ ලබයි. ආයතන දෙකම එකම මිලකට ඉන්ධන අලෙවි කරද්දී එහෙම වෙන්නෙ ඇයි?
මේ ආයතන පිළිබඳ සංඛ්‍යාලේඛන එම ආයතන වල වාර්ෂික වාර්තා පිරික්සා හොයා ගන්නට පුළුවන. ලංකා අයිඕ සී සමාගමේ 2016/17 (2017 මාර්තු 31 දක්වා වසරක කාලය සඳහා වූ) වාර්ෂික වාර්තාව අන්තර්ජාලයෙන් ලබාගත හැකි වුවත් තෙල් සංස්ථා වෙබ් අඩවියේ දැකිය හැක්කේ 2014 වසර දක්වා පලකළ වාර්ෂික වාර්තා පමණි. කෙසේ වුවත්, තෙල් සංස්ථාවේ 2015 වාර්ෂික වාර්තාව පාර්ලිමේන්තු වෙබ් අඩවියේ තිබේ.
ලංකා අයිඕසී වාර්ෂික වාර්තාව
තෙල් සංස්ථාවේ වාර්ෂික වාර්තාව
අදාළ කාල වෙනස් වුවත් සැසඳීමක් කිරීමට එය බාධාවක් නොවේ. මීට පෙර වසර වලදී වුවද මේ ආයතන වල ක්‍රියාකාරීත්වයන්හි ලොකු වෙනසක් නැති බැවිනි.
අදාළ කාලයන් අවසානයේදී ලංකා අයිඕසී සමාගම සතුව ඉන්ධන බෙදාහැරීමේ මධ්‍යස්ථාන 202ක්ද, තෙල් සංස්ථාව සතුව 1203ක්ද තිබුණේය. මේ ඉන්ධන බෙදාහැරීමේ මධ්‍යස්ථාන හරහා අයිඕසී සමාගම විසින් රුපියල් බිලියන 81.0ක ඉන්ධන විකුණද්දී, තෙල් සංස්ථාව විසින් රුපියල් බිලියන 376.7ක ඉන්ධන බෙදා හැර තිබේ. මේ අනුව දළ වශයෙන් තෙල් සංස්ථාව අයිඕසී සමාගම මෙන් පස් ගුණයක් පමණ විශාලය. මේ එක් එක් ආයතනය විසින් ඉන්ධන විකුණා ලබා ඇති දළ ලාභ පහත පරිදිය.
තෙල් සංස්ථාව
ඉන්ධන විකුණා ලැබූ ආදායම (රුපියල් මිලියන) - 376,736
විකුණූ ඉන්ධන සඳහා පිරිවැය (රුපියල් මිලියන) - 337,119
දළ ලාභය (රුපියල් මිලියන) - 39,615
ලංකා අයිඕසී සමාගම
ඉන්ධන විකුණා ලැබූ ආදායම (රුපියල් මිලියන) - 81,039
විකුණූ ඉන්ධන සඳහා පිරිවැය (රුපියල් මිලියන) - 73,982
දළ ලාභය (රුපියල් මිලියන) - 7,058
මේ අනුව, තෙල් සංස්ථාව විසින් ලංකා අයිඕසී සමාගම ඉපැයූ ලාභය මෙන් පස් ගුණයකට වඩා වැඩි ලාභයක් ලබා තිබේ. තෙල් සංස්ථාවේ ලාභ ආන්තිකය 10.5%ක් වෙද්දී, අයිඕ සී සමාගමේ ලාබ ආන්තිකය 8.7%ක් පමණි.
කෙසේ වුවද, මේ දළ ලාබයයි. ශුද්ධ ලාභය ගණනය කිරීම සඳහා සේවක වියදම්, පොලී වියදම් ආදී අනෙකුත් වක්‍ර වියදම් සියල්ලද අඩු කළ යුතුය. පහතින් ඇත්තේ එවිට තත්ත්වයයි.
ලංකා අයිඕසී සමාගම
දළ ලාභය (රුපියල් මිලියන) - 7,058
අනෙකුත් වියදම් (රුපියල් මිලියන) - 3,457
බදු ගෙවීමට පෙර ශුද්ධ ලාභය (රුපියල් මිලියන) - 3,148
තෙල් සංස්ථාව
දළ ලාභය (රුපියල් මිලියන) - 39,615
අනෙකුත් වියදම් (රුපියල් මිලියන) - 70,791
බදු ගෙවීමට පෙර ශුද්ධ ලාභය (රුපියල් මිලියන) - 27,418 ක අලාභයකි.
තෙල් සංස්ථාව පාඩු ලබන්නේ අයිඕසී සමාගමට නැති අමතර වියදම් නිසාය. අයිඕසී සමාගමේ අනෙකුත් වියදම් එහි දළ ලාභයෙන් අඩක්ව පවතිද්දී, තෙල් සංස්ථාවේ අනෙකුත් වියදම් එහි දළ ලාභය මෙන් දෙගුණයක් වී තිබෙන්නේ කොහොමද?
අයිඕසී සමාගමේ මුළු සේවක සංඛ්‍යාව 171ක් පමණි. තෙල් සංස්ථාවේ සේවක සංඛ්‍යාව 2,579කි. මේ සංඛ්‍යා දෙක සැසඳීමෙන් පමණක් වුවද කතාව සෑහෙන තරමින් තේරුම් ගත හැකිය.
මේ මිනිසුන් දවස පුරා මොනවා හෝ කාර්යයක නිරතව සිටිනවා විය හැකිය. එහෙත්, ඒ කාර්යයන් ඵලදායී කාර්යයන්නම් විය නොහැකිය.
පහත ඇත්තේ මේ හා අදාළ අජිත් පැරකුම් ජයසිංහගේ ලිපියකි.
No comments:
Post a Comment
ඔබේ අදහස් අගය කරමි. එහෙත්, ඔබට කියන්නට විශේෂ යමක් නැත්නම් ප්‍රතිචාරයක් දැක්වීම හෝ නොදැක්වීම බරක් කරගත යුතු නැත. සියළුම ප්‍රතිචාර ඉකොනොමැට්ටා විසින් කියවීම සහ සැලකිල්ලට ගනු ලැබීම සිදුවිය හැකි වුවත් ඒවාට හැම විටම ප්‍රති-ප්‍රතිචාර දැක්වීම සහතික කළ නොහැක. එහෙත්, ඉඩ ඇති පරිදි ප්‍රතිචාර දැක්වීමට උත්සාහ කෙරෙනු ඇත. ඇතැම් විට, මේ සඳහා දින ගණනාවක් ගතවිය හැකිය. මාතෘකාවට අදාළ නොමැති, තෙවන පාර්ශ්වයන්ට අනවශ්‍ය සිත්රිදීම් ඇතිකරවන ප්‍රතිචාර පළ නොකරන මෙන් කාරුණිකව ඉල්ලා සිටිමි. එමෙන්ම, මෙම වියුණුව ඉකොනොමැට්ටාගේ බොජුන්හලෙන් බාහිරව අරඹන්නේ කිහිප දෙනෙකුගේම පෞද්ගලික ඉල්ලීම්ද අනුව නිසා දෙමවුපියෙකු විසින් සිය දරුවෙකුට මේ වියුණුව හඳුන්වාදීම අසීරු කරවන මට්ටමේ ප්‍රතිචාරද පළ නොකරන්නේනම් මැනවි. මෙහි තිබිය යුතු නැතැයි ඉකොනොමැට්ටා සිතන එවැනි ප්‍රතිචාර ඉකොනොමැට්ටාගේ අභිමතය පරිදි ඉවත් කිරීමට ඉඩ තිබේ.